Duurzaamheidsambassadeurs

Twan vertelt wat hij in zijn tuin gedaan heeft voor de biodiversiteit en om het zomers een stuk koeler te hebben.

Chantal en Emily vertellen waarom de natuur zo belangrijk is en waarom het fijn is om in de natuur te zijn.

Chris vertelt waarom zij duurzaamheid en biodiversiteit belangrijk vindt én wat zij daaraan doet in haar tuin.

Philip is imker en vertelt over hoe hij duurzaam werkt. Zowel in zijn werk als imker als in zijn werk als tuinontwerper. Daarnaast vertelt Philip wat jij zelf in de tuin kunt doen voor de bijen.

Peggy vertelt hoe zij, mede geïnspireerd door haar reizen naar Nepal, duurzaam leeft. Begin bij jezelf en inspireer daarmee anderen is haar boodschap.

Het klimaat is aan het veranderen. De belangrijkste effecten daarvan zijn hitte, droogte en meer wateroverlast door zwaardere regenbuien. Bij zware regenval wordt het riool te veel belast. Het riool kan het water niet snel genoeg afvoeren en dat kan leiden tot wateroverlast op straat of in woningen. We moeten ons allemaal aanpassen aan een klimaat dat verandert. Als u zich voorbereidt, heeft u minder last van deze effecten: in en om uw huis is het koeler, de tuin overleeft ook droge tijden en u heeft geen last van een kelder die onder water staat. Dat is klimaatadaptatie.

Waarom is aanpassen nodig?

Door aanpassingen in en om het huis te doen, heeft u minder last van de veranderingen in het klimaat. Door uw huis energiezuinig te koelen, heeft u bijvoorbeeld minder last van hitte. Een groene tuin werkt verkoelend én zorgt voor minder wateroverlast, omdat de grond en planten een deel van het water opvangen. En door regenwater op te vangen, ondergronds of in een regenton, zorgt u ervoor dat u in tijden droogte uw tuin mooi en gezond kunt houden zónder veel drinkwater te gebruiken.

Wat kun je zelf doen?

Er zijn verschillende maatregelen die u kunt nemen om u voor te bereiden op hitte, droogte en wateroverlast. Denk bijvoorbeeld aan de tegels uit de tuin halen en de tuin vergroenen, een groen dak nemen of regenwater opvangen. Een groen dak en een groene gevel helpen bijvoorbeeld het huis koel te houden in de zomer. Door in periodes van droogte de planten ’s avonds water te geven, bespaart u water. Het water zakt dan meer in de bodem en is later nog beschikbaar voor de planten.
Regenwater opvangen kan door uw dak en/of terras af te koppelen van het riool. Hierdoor stroomt het schone regenwater direct naar uw tuin of in een regenton. Op een aantal plekken in gemeente Beesel ligt een gescheiden rioolstelsel, bijvoorbeeld in de Heijackerstraat.

Regenpijp afkoppelen? Helemaal niet moeilijk!

Toen in de Heijackerstraat het riool vervangen werd, is de herinrichting van de straat opgepakt met alle buurtbewoners. De regenpijp afkoppelen van het afvalwaterriool was hier een onderdeel van. Het bestaande gemengde rioolstelsel werd vervangen door een gescheiden rioolstelsel. De huizen aan de Heijackerstraat werden afgekoppeld, zodat het regenwater niet in het vernieuwde riool terecht zou komen. Patrick Jacobs, Raadslid voor de Beeselse Lijst en bewoner van de Heijackerstraat, heeft zijn huis ook afgekoppeld. “Helemaal niet moeilijk”, zegt Patrick, “bijna iedereen kan het!” De voorkant van zijn huis werd afgekoppeld, maar de achterkant van het huis was nog wel aangesloten op het afvalwaterriool. Patrick heeft toen besloten om de kans aan te grijpen en ook de achterkant van het huis aan te sluiten op het hemelwaterriool. “Het proces is vrij makkelijk. Ik ben gaan graven, pvc buizen gaan halen en alles lag aan het eind van het weekend weer dicht.” Volgens Patrick heb je alleen een schop, een zaag, buizen en een koppelstuk nodig, dat is alles. “Het is zelfs makkelijker dan een lamp installeren.”

Kijk voor meer tips ook op www.waterklaar.nl (Deze link gaat naar een andere website).

Ruud Zegers is de eigenaar van een jaren ‘30 woning in de gemeente Beesel. Van een energielabel G wil hij zijn huis in vijf jaar tijd verduurzamen. Ruud vertelt over het proces, de besparende maatregelen die hij al heeft uitgevoerd en waar hij tegenaan is gelopen. Ook geeft hij tips voor mensen die hun huis willen verduurzamen.

Van energielabel G naar label B

Vier jaar geleden kocht Ruud een jaren ‘30 woning. Zijn doel is om deze van energielabel G te verduurzamen naar een energielabel B. Hij maakte een plan om dit in vijf jaar te doen en is inmiddels al goed op weg. Ruud heeft de spouwmuren, vloeren en tussenvloeren geïsoleerd. Overal is het enkel glas vervangen en sinds kort is ook het dak geïsoleerd. De reden voor deze maatregelen? Door het huis goed te isoleren gaat het wooncomfort erop vooruit en de energierekening gaat omlaag. Dit is gunstig voor de lange termijn. In de winter blijft het huis langer warm en in de zomer blijft de warmte juist langer buiten. Het hele proces was niet heel moeilijk. “Voor bijvoorbeeld de spouwmuur komen ze een dagje langs en dan is het geregeld. Je moet natuurlijk wel zelf kijken door welke partij je het wil laten uitvoeren, dat vergt wel wat uitzoekwerk”.

SEEH Subsidie

Ruud heeft er voor gekozen om niet alles in één keer te doen, maar in stapjes. Een aantal jaar geleden deed hij het eerste deel. Daarvoor vroeg hij toen een SEEH subsidie van de rijksoverheid aan. Met deze subsidieregeling kunnen woningeigenaren subsidie krijgen voor het isoleren van dak, spouwmuur, gevel, vloer en/of glas. Voorwaarde is dat er twee of meer isolatiemaatregelen uitgevoerd worden. De aanvraag was niet moeilijk. De uitvoerder vulde voor Ruud een formulier in en ondertekende dat. Daarnaast moest hij nog een foto meesturen van de isolatiewaarde van het materiaal. En dat was alles.
Toen de subsidieregeling vorig jaar opnieuw beschikbaar kwam, was dat voor Ruud een reden om zijn dak en vloer te isoleren. Hij vroeg hiervoor opnieuw een subsidie aan, maar deze werd niet toegekend. Je mag de subsidie als woningeigenaar maar één keer aanvragen. Dit was helaas niet duidelijk.

Tips

Daarom geeft Ruud enkele tips mee voor mensen die graag hun huis willen verduurzamen, maar nog niet weten waar te beginnen. Maak een plan en bedenk of je alles in één keer wil doen of juist in stapjes. Omdat je de SEEH subsidie maar één keer mag aanvragen, kan het voordelig zijn om alles ook in één keer te laten doen. Bovendien hebben ze bij de provincie de stimuleringslening Duurzaam Thuis. Duurzaam Thuis biedt huurders en woningeigenaren voordelige leningen voor energiebesparende en levensloopbestendige maatregelen aan bestaande woningen in Limburg. Er zijn veel mogelijkheden die misschien nu iets duurder zijn, maar in de toekomst juist geld besparen. Denk bijvoorbeeld aan energiezuinige apparaten in de keuken. Of een slimme radiatorknop. Dat vraagt nu een eenmalige investering, maar later haal je dat er weer uit. “Praat er met andere mensen over en vraag hoe zij het hebben aangepakt. Zij kunnen je helpen en adviseren wat verstandig is om te doen.”

De SEEH subsidie is niet meer aan te vragen. Daarvoor in de plaats kunt u de ISDE subsidie aanvragen. Kijk hier voor meer informatie over financieringsmogelijkheden.

Ik ontmoet Theo, Ron en Wilco digitaal op een donderdagavond. Ze vormen samen de energiecommissie van voetbalvereniging Reuver. Na een korte voorstelronde beginnen de heren enthousiast te vertellen over de verduurzaming en de toekomst van de voetbalvereniging.

Investeren in de toekomst

Het zijn momenteel geen makkelijke tijden voor een sportvereniging. Kantines zijn gesloten, wedstrijden gaan niet door en er mag, behalve de jeugd, alleen nog in viertallen getraind worden. Dit is voor VV Reuver geen reden om stil te zitten. “Als voetbalvereniging zijn we voor een groot deel afhankelijk van inkomsten uit de kantine. Een groot bedrag dat nu in een keer is weggevallen. En juist in deze tijd doen we zo’n grote investering in zonnepanelen”. In de begroting van de vereniging wordt een groot deel opgeslokt door energiekosten. Door de aanleg van zonnepanelen wordt een groot deel daarvan gereduceerd. “Dat helpt ons hopelijk om deze moeilijke periode door te komen en de continuïteit van de vereniging te borgen. Zo zijn we klaar om er na deze crisis weer vol tegenaan te gaan!”

Het begon in 2019

In december 2019 jaar was er een bijeenkomst voor verenigingen in Limburg georganiseerd door De Groene Club. De Groene Club is opgericht door de KNVB en heeft als doel alle sportverenigingen in Nederland te verduurzamen. Zij ondersteunen en begeleiden sportverenigingen bij het verduurzamen van hun sportcomplex. Het idee voor zonnepanelen was er al langer, maar deze bijeenkomst heeft geholpen. Niet alleen de besparing op energiekosten is voor VV Reuver belangrijk, ook wil de voetbalvereniging maatschappelijk bijdragen en iets voor het klimaat betekenen. Daarom is er vanuit het bestuur een energiecommissie opgericht, waar de drie heren in plaats nemen. “De taak van het bestuur is om te kijken naar de toekomst en de continuïteit van de vereniging. Daarnaast heeft de vereniging een maatschappelijke taak te vervullen en moet het bestuur uiteraard ook kijken naar het kosten en baten verhaal”. De energiecommissie ging, na goedkeuring van de algemene ledenvergadering, verder aan de slag met het zonnepanelen project. “Het was een unaniem besluit. Daaruit blijkt wel hoeveel draagvlak er is, ook vanuit de leden”.

Snel en soepel proces

De Groene Club heeft vervolgens een energiescan uitgevoerd en een bouwkundige heeft naar het dak gekeken om de geschiktheid te controleren. Vervolgens zijn er drie offertes opgevraagd voor de zonnepanelen. Ook zijn de mogelijkheden voor subsidies en stimuleringsleningen onderzocht. Deze waren zowel vanuit de gemeente als landelijk beschikbaar. Wel zie je langzaam een terugloop in deze subsidies. Daarom was voor VV Reuver nu het moment om dit aan te pakken.
De energiecommissie heeft de kosten en baten naast elkaar gelegd en doorgerekend. “Het bespaart uiteindelijk enorm voor de club. En de investering die nog door de club zelf gedaan moeten worden, naast de te ontvangen subsidies, zullen zich in een jaar of twee terugverdienen” geeft de penningmeester van de vereniging aan.
De samenwerking met de gemeente verliep erg fijn. Beesel is een kleine gemeente, waardoor de lijnen kort zijn. In het hele proces heeft de gemeente goed meegedacht. ”Het ging allemaal erg snel, de voortvarendheid was enorm, bij alle partijen. De begeleiding van de Groene Club heeft hierin ook een grote rol gespeeld.”

Inmiddels liggen de zonnepanelen op het dak

“Het zonnepanelenproject is een behoorlijke investering geweest. Niet alleen qua geld, maar ook qua tijd. Maar dit betekent zeker niet het einde van de energiecommissie!” Met deze investering hoopt de vereniging meer financiële ruimte te creëren. Dat kan weer ruimte geven voor nieuwe duurzame projecten. De opbrengsten van de zonnepanelen zullen in ieder geval voor een deel worden gebruikt voor toekomstige duurzame voorzieningen voor de vereniging.
LED verlichting langs de velden staat sowieso al op de planning voor na de zomerstop. Hier heeft de gemeenteraad geld voor beschikbaar gesteld. “Op dit moment is 2,5 veld verlicht. Met de LED verlichting worden straks alle vijf de velden verlicht. Dat betekent dus ook in de donkere periode een verdubbeling aan trainingscapaciteit. Zo kunnen we meer mensen laten sporten.”

De toekomst van VV Reuver

Over de ledenaantallen heeft de Reuverse voetbalvereniging niet te klagen. In totaal hebben ze zo’n zeshonderd leden. Waar je elders in het land ziet dat het aantal leden bij verenigingen afneemt, heeft de Reuverse club geen daling gezien. “Er is veel enthousiasme om te voetballen! Ook zijn er zo’n tachtig vrijwilligers actief. Maar naar vrijwilligers zijn we altijd op zoek. Extra handjes kunnen we goed gebruiken. Zeker in het bestuur of mensen voor de onderhoudsploeg. De aanwas van nieuwe, jonge vrijwilligers blijft een proces. Maar nu de kantine klaar is en de zonnepanelen op het dak liggen, is er meer tijd om hier aandacht aan te besteden. Ook dit is een investering voor de toekomst van de vereniging!”

Van maandag 1 tot en met zaterdag 6 februari vindt dit jaar de Week van de Circulaire Economie plaats. Tijdens deze week zetten ondernemers, organisaties en overheidsinstellingen hun (dit jaar digitale) deuren open om anderen mee te nemen in de circulaire economie. Goede voorbeelden krijgen een podium, pioniers ontmoeten elkaar. In het kader van de Week van de Circulaire Economie interviewen we Stichting Primula, kringloopwinkel in gemeente Beesel.

Stichting Primula

Eind mei vorig jaar opende Primula haar deuren in gemeente Beesel. De opening viel in de periode dat er vanwege de coronamaatregelen dertig personen in de winkel waren toegestaan. Helaas is op dit moment de winkel gesloten. Wel kun je er nog steeds je tweedehands spullen naartoe brengen. Kopen is in deze tijden lastig “maar mocht je iets leuks zien op de facebookpagina, dan kun je dit altijd reserveren door met ons contact op te nemen” legt Ingrid Gijzen van Stichting Primula toe. Ze zitten qua spullen behoorlijk vol. Er is zelfs een nieuwe loods gehuurd om alle spullen in kwijt te kunnen. “Zeker nu mensen veel thuis zijn vanwege corona, gaan ze opruimen. We merken dan ook dat er meer spullen naar ons gebracht worden”.

Een nieuw begin, bloei, groei en hoop…

“Primula is voor veel mensen een herkenbare naam. Een Primula is een bloem, een voorjaarsbloeier die opkomt in de lente”, legt Ingrid uit. En zoals het op hun website staat beschreven staat primula voor ‘een nieuwe start. Een tijd van bloei en groei. En een tijd van hoop. Dat is precies waar stichting Primula voor staat: een nieuw begin, bloei, groei en hoop.’ “Maar primula betekent in het Latijn ook primeur”, zegt Ingrid. “Dit staat voor hoop en nieuw leven. Niet alleen voor de spullen die wij een tweede leven geven, maar ook voor mensen. Het zijn de kleine dingetjes die ertoe doen, die gezelligheid, aandacht hebben voor elkaar.”

Niet alle spullen kunnen opnieuw worden verkocht

Er komt bij Primula vooral veel glaswerk en porselein binnen. “Mensen hebben opgeruimd en dan komen ze met een mix van verschillende glazen bij ons aan. Soms zelfs met een stukje eraf of een andere beschadiging. Ik vraag dan aan de mensen of zij dit zelf nog zouden kopen. Wat wij niet kunnen verkopen, nemen we ook niet aan.” Om iets te kunnen verkopen, moet het in ieder geval schoon en heel zijn. “Vaak zitten er ook nog hele mooie spullen tussen. Die mooie, speciale dingen wil je graag in de economie houden, als je het dan hebt over circulaire economie. De prijs daarvan is vaak iets hoger, zodat mensen het niet als wegwerp product gaan zien.”

Breed publiek

De winkel trekt een heel breed publiek. “Je ziet steeds meer jonge mensen naar de kringloopwinkel komen. Jongeren die bijvoorbeeld net een kindje hebben gekregen en die voor de babykamer deels nieuwe en deels tweedehands spullen willen kopen. Dit doen ze heel bewust.” Ook ziet Ingrid veel creatieve mensen die spullen komen kopen en het vervolgens thuis opknappen of er zelfs iets nieuws mee maken. “Ouderen gaan, zeker nu met corona, minder vaak naar de grote stad om inkopen te doen en komen zo bij ons. En er is ook een grote groep mensen die onze spullen hard nodig heeft.”

Vrijwilligers

Primula werkt alleen met vrijwilligers. Dat zijn er nu twaalf. Het zijn allemaal verschillende mensen. Sommige zijn gepensioneerd, maar er zijn ook mensen die een stuk jonger zijn. De een vindt het leuk om in de winkel te werken, de ander juist om spullen te sorteren in het magazijn. Iedereen geeft aan wat hij of zij zelf leuk vindt om te doen. In de toekomst willen ze ook aan de slag met re-integratietrajecten en met mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Maar een ding is zeker, zonder de vrijwilligers lukt het niet!

Veel meer dan een kringloopwinkel

Stichting Primula wil een compleet plaatje aan bieden. Ze zijn niet alleen een kringloopwinkel, maar er is ook een horecagedeelte en je bent in de winkel altijd welkom om een kopje koffie te komen drinken, een boekje te lezen, een praatje te maken of samen een spelletje te spelen. Een ontmoetingsplek voor de inwoners van gemeente Beesel. “Er zijn mensen die elke dag even een rondje maakten door de winkel, of met mooi weer de krant meenemen en bij ons op het terras komen zitten. Met mensen die langs lopen, maken ze een praatje. Zo proberen we eenzaamheid tegen te gaan”. Ook mensen die moeite hebben met de Nederlandse taal, of specifiek met bijvoorbeeld het lezen van een brief of het invullen van een formulier hulp nodig hebben kunnen bij Primula terecht, iedereen is welkom!

Geef spullen een tweede leven

In de winkel verkoopt Primula natuurlijk de tweedehands spullen, maar ze doen er ook meer mee. Door te laten zien dat je spullen ook voor hele andere dingen kunt gebruiken dan waar ze oorspronkelijk voor bedoeld waren bijvoorbeeld. Daarvoor werken ze samen met een kunstenaar. Die maakt met allerlei tweedehands spullen en restmaterialen mooie nieuwe dingen. Die worden vervolgens verkocht in de winkel. In de toekomst wil Stichting Primula dit verder uitbreiden. “Dat kan zijn door met spullen waarvan we er veel hebben te knutselen op een school, of door mensen die een andere kijk hebben op spullen er iets creatiefs mee te laten doen. Zo kunnen we laten zien wat je allemaal kunt doen met oude spullen.”

Trots op de inwoners van gemeente Beesel

“We zien dat veel mensen in Beesel al goed en circulair met hun spullen omgaan, ze zijn er op een goede manier mee bezig” zegt Ingrid. “We krijgen hier veel mooie spullen binnen, waarvan mensen het zonde vinden om zomaar weg te gooien. Ze gunnen het vooral dat een ander er weer blij van wordt. Het is op deze manier heel zichtbaar. Je brengt iets moois en als je dan een volgende keer terugkomt en het is verkocht, dan denk je ‘yes!’. Je helpt er iemand mee binnen je eigen gemeente.”
Primula wil dan ook de leukste kringloopwinkel zijn, met mooie schone spullen in de winkel, en een echte huiskamersfeer. Niet de grote stellingen met dezelfde spullen bij elkaar, maar juist gezellige hoekjes en zitjes. Een ontmoetingsplek waar je kunt komen voor een praatje en een kop koffie. Een huiskamer voor alle mensen uit de gemeente Beesel!

Al ruim tien jaar eet Ellis van Megen, medewerker bij de bibliotheek in Reuver, minder vlees. Zeker in het begin was dit niet altijd makkelijk. Maar Ellis had een goede reden om minder vlees te eten. Ze kon er niet goed tegen. Als kind al was ze al vaak ziek. Dat hoorde er toen bij. Later kwam ze er achter dat dit kwam door eetgewoonten. Toen is ze bijna helemaal gestopt met het eten van vlees. Inmiddels niet meer alleen voor haar eigen lijf, maar ook voor duurzaamheid en dierenwelzijn.

“Zo’n aanpassing aan je eetgewoonte is niet makkelijk. Ik raad het niet aan om dit van de ene op de andere dag te doen” vertelt Ellis. In het begin, jaren geleden, was het nog moeilijker dan nu. Toen stond alles nog in de kinderschoenen. “We begonnen met het weglaten van vlees. Dus gewoon extra groenten klaarmaken bij de maaltijd. We kwamen er al snel achter dat dit niet goed is en dat je op die manier belangrijke voedingsstoffen kunt missen. Toen ben ik gaan zoeken in boeken en via het Voedingscentrum.” Zo is Ellis begonnen met het kopen van groenteburgers. “Daar waren we in het begin niet altijd even enthousiast over. Tot we bij vrienden in de randstad een ander soort probeerden. Ook zijn we gaan shoppen in Duitsland, daar hadden ze al meer keuze. Uiteindelijk hadden we twee favorieten die we afwisselden”.

Toen enkele jaren geleden de schoondochter van Ellis in beeld kwam, werd het makkelijker. Zij at al vegetarisch en had dus erg veel tips. Inmiddels heeft Ellis zelf ook een aantal tips voor mensen die minder vlees willen gaan eten. “Start met een groenteburger, niet met iets wat op vlees zou moeten lijken. Dan verwacht je de smaak van vlees en valt het altijd tegen. Op termijn verandert je smaak en zul je meer vleesvervangers lekker gaan vinden.” Ook het bakken van de vleesvervangers was niet altijd even makkelijk. “In het begin verbrandden de producten bij ons wel eens. Nu weet ik dat ik er bij moet blijven en me niet moet laten afleiden terwijl ik vleesvervangers aan het bakken ben.”

Wat Ellis nog moeilijk vindt is of ze wel alle voedingsstoffen binnen krijgt die ze binnen zou moeten krijgen. Zeker B12 is iets waar je op moet letten als je vegetarisch eet. Daarom foetelt Ellis nog steeds één keer in de week. Dan eet ze een tartaartje. “Je moet jezelf niet alles willen ontzeggen” zegt Ellis. “Af en toe een stukje vlees eten is niet erg, denk dan aan alle keren dat je het wél hebt laten staan!”. Ellis is wel vaker gaan koken met bonen, linzen en noten en ze eet een of twee keer per week vis. Ook dit zijn allemaal goede vleesvervangers waar belangrijke voedingsstoffen inzitten. Het tartaartje zal bij Ellis op termijn verdwijnen. “Hij smaakt me steeds minder lekker. De link met het dier is te groot, maar vooral is mijn smaak ook gewoon veranderd.” Het eten van vlees mist Ellis dan ook niet. Ze voelt zich er lichamelijk een stuk beter door. Daarnaast wil ze ook iets goeds doen voor de aarde. “Het water wat je bespaart door geen vlees te eten is enorm”, geeft Ellis aan. Wanneer je één week geen vlees eet, bespaar je ongeveer 100 liter water. Deze hoeveelheid water was anders gebruikt voor irrigatie voor de productie van veevoer, veehouderij en de productie van je dagelijkse portie vlees.

Ellis sluit het gesprek af met nog een aantal tips. “Probeer verschillende dingen uit. Er zit veel verschil in de soorten vleesvervangers. Als je de ene niet lekker vindt, hoeft dat zeker niet te betekenen dat je alle vleesvervangers niet lekker vindt. Geef je smaakpapillen de tijd om eraan te wennen en bouw rustig op.” Het hebben van een buddy, voor Ellis haar schoondochter, kan erg helpen. Vanuit de bibliotheek in Reuver wil Ellis dit graag oppakken. “Geef het aan bij de bieb als je dit een keer wil uitproberen, een dagje in de week minder vlees eten bijvoorbeeld. Er zijn in de bibliotheek voldoende kookboeken met vegetarische recepten, daar kunnen we samen naar kijken. Nu telefonisch, maar hopelijk snel weer gewoon in de bibliotheek.” Als het weer mag en de coronaregels het toelaten, wil Ellis in de bibliotheek graag kijken hoe ze dit met een groepje mensen een vervolg kan geven. Heb je daar interesse in? Dan kun je contact op nemen met Ellis via e.vanmegen@debibliotheekmaasenpeel.nl of neem eens een kijkje op de website van de bibliotheek (Deze link gaat naar een andere website).