Biodiversiteit is geen luxe, het is een noodzaak

Biodiversiteit is een term die steeds vaker voorbij komt. Maar wat betekent het eigenlijk? En waarom is het zo belangrijk? In dit interview delen Chantal Beerens (Beleidsondersteuner Groen) en Jeanette Haverkort (Beleidsmedewerker Groen en Landschap) de visie van de gemeente Beesel over biodiversiteit en wat we samen kunnen doen om de natuur te versterken. Want het is immers niet alleen belangrijk, maar ook heel gemakkelijk om bij te dragen aan biodiversiteit!

Van bewustwording naar actie

“Biodiversiteit, ofwel soortenrijkdom, is waaruit onze natuurlijke wereld bestaat. Het omvat al het leven - dieren, planten, mensen, schimmels en micro-organismen - dat zich over miljarden jaren over de aarde heeft verspreid,” legt Chantal uit. “Al deze soorten werken samen in een ecosysteem en zorgen zo voor evenwicht in de natuur”.

Veel mensen denken bij biodiversiteit vooral aan zichtbare dieren zoals vlinders en bijen. “Wat mensen vaak niet zien, is de basis: de schimmels en bacteriën in de bodem die essentieel zijn voor alles wat in en op de bodem leeft en groeit. Als we veel wormen en andere bodemdiertjes in onze tuin zien, is dat een teken dat de bodem gezond is”, vertelt Jeanette.

De biodiversiteit staat echter wereldwijd onder druk. Door verstedelijking, industrie, landbouw en klimaatverandering verdwijnen steeds meer soorten. Dit heeft directe gevolgen, ook voor de mens. “Denk aan bestuivende insecten: zonder hen hebben we minder fruit en groenten. Of aan gezonde bodems: zonder een divers bodemleven krijgen planten minder voedingsstoffen, waardoor de voedselkwaliteit achteruitgaat,” waarschuwt Jeanette.

Waarom is biodiversiteit zo belangrijk voor ons?

“Simpel gezegd: zonder een gezonde biodiversiteit functioneert het natuurlijke systeem niet goed en dat heeft direct effect op ons,” Chantal. We willen onze leefomgeving gezond houden en daarvoor is biodiversiteit belangrijk. “Bomen en planten zuiveren de lucht, insecten zorgen voor bestuiving van gewassen en een gezonde bodem voorkomt erosie en plagen. Alles is met elkaar verbonden.”

Door een afname van biodiversiteit ontstaan er problemen die iedereen raken. “Neem de landbouw: als er te weinig bestuivers zijn, kunnen bepaalde gewassen zich niet voortplanten. Dat betekent dus een afname van onze voedselproductie. In sommige landen moeten mensen al met de hand bloemen bestuiven, simpelweg omdat er geen bijen meer zijn,” vertelt Jeanette. “Dat is niet alleen tijdrovend, maar ook kostbaar en inefficiënt.”

Daarnaast heeft biodiversiteit invloed op klimaatverandering. “Bomen en planten nemen CO2 op en helpen zo de temperatuur te reguleren. Minder biodiversiteit betekent minder natuurlijke klimaatregulatie, wat kan leiden tot extremere weersomstandigheden.”

Wat doet de gemeente?

Steeds meer gemeenten zetten zich in om biodiversiteit te bevorderen, zo ook gemeente Beesel. “We creëren meer ruimte voor inheemse plantensoorten en passen het maaibeleid aan om insecten een kans te geven. Bermen maaien we bijvoorbeeld niet in één keer kaal, maar gefaseerd. Zo blijven er altijd plekken over waar insecten en kleine dieren kunnen overleven,” zegt Chantal.

Ook worden er voedselbossen aangelegd en stimuleren gemeenten het planten van bomen. “Bomen zorgen niet alleen voor schaduw en verkoeling, maar trekken ook allerlei dieren aan. Een groene omgeving heeft veel positieve effecten op onze fysieke en mentale gezondheid. Een wandeling in de natuur is goed voor je geheugen en de lucht die je inademt is gezonder in een groene omgeving.”

Daarnaast probeert de gemeente inwoners actief te betrekken en stimuleren om ook te vergroenen. “We organiseren acties waarbij we gratis bloemzaad, boompjes en vogelhuisjes aanbieden. Ook kunnen inwoners zelf een plek kiezen voor een boom in de campagne BuurtBoom. Hoe meer mensen meedoen, hoe groter het effect.”

Wat kun jij doen?

Iedereen kan bijdragen aan biodiversiteit, hoe klein ook. Een aantal tips van Chantal en Jeanette:

• Plant inheemse bloemen en struiken: Inheemse planten zijn beter aangepast aan de lokale omstandigheden, wat betekent dat ze minder onderhoud nodig hebben en beter gedijen. Dit bespaart je tijd en moeite, en zorgt voor een gezonde en bloeiende tuin zonder veel extra werk.

• Maak uw tuin diervriendelijk: Door nestkastjes op te hangen, een vijvertje aan te leggen of een stukje tuin te laten verwilderen, trek je vogels, vlinders en andere dieren aan. Dit zorgt voor een levendige en interessante tuin waar je van kunt genieten en die bijdraagt aan een gezond ecosysteem.

• Vermijd pesticiden en kunstmest: Door geen pesticiden en kunstmest te gebruiken, bescherm je insecten zoals bijen en vlinders die essentieel zijn voor de bestuiving van planten. Dit zorgt voor een gezondere tuin en draagt bij aan een gezond bodemleven, wat uiteindelijk ook je planten ten goede komt.

• Gebruik minder tegels: Een tuin vol tegels houdt geen water vast en biedt geen leefgebied voor dieren. Tegels geven ook meer warmte af in de zomer. Door meer groen te kiezen, verbeter je de waterafvoer, creëer je koelere plekken en een leefomgeving voor verschillende soorten dieren. Dit maakt je tuin niet alleen mooier, maar ook gezonder.

• Doe mee aan gemeentelijke acties: Veel gemeenten bieden gratis bomen en planten aan of organiseren natuurwerkdagen. Door hieraan deel te nemen, kun je je tuin verrijken zonder extra kosten en bijdragen aan een groenere en gezondere gemeenschap. Dit versterkt het gemeenschapsgevoel en zorgt voor een gezamenlijke inspanning om de leefomgeving te verbeteren.

“Biodiversiteit begint in je eigen (achter)tuin,” benadrukt Chantal. “Door kleine aanpassingen te doen, help je mee aan een groter geheel.”

Een groenere toekomst begint nu

Hoewel biodiversiteit een complex onderwerp lijkt, begint verandering over hoe we met onze natuur omgaan bij bewustwording. “Hoe meer mensen inzien dat biodiversiteit direct invloed heeft op de eigen leefomgeving en hoe belangrijk het is voor onze gezondheid, hoe sneller we samen kunnen handelen,” zegt Jeanette.

Wilt u bijdragen aan een groenere omgeving? Neem contact op met ons en ontdek hoe u kunt helpen!
Jeanette.haverkort@beesel.nl
Chantal.beerens@beesel.nl